MEN planuje w przyszłości kompleksową reformę programową, a aktualne zmiany to jedynie korekta. Polegają one na odchudzeniu podstaw programowych i wejdą w życie 1 września 2024 r. Będą obowiązywały przez dwa lata. Następnie pojawią się podstawy zreformowane, wymagające zmian w podręcznikach. Do 19 lutego trwają prekonsultacje ogólne w sprawie korekty podstaw, a w dniach od 19 do 21 lutego MEN zachęca specjalistów do wzięcia udziału w prekonsultacjach online.

Propozycje zmian w podstawach programowych

Obecna korekta podstaw programowych polega jedynie na ograniczeniu wymagań szczegółowych oraz w przypadku języka polskiego na usunięciu niektórych lektur obowiązkowych. Odchudzenie treści ma zwiększyć komfort nauczania. Nauczyciele i uczniowie zyskają czas na skupienie oraz spokojniejszą i dogłębniejszą realizację programu w trakcie lekcji. Zmiany obowiązujące od września 2024 r. nie wymagają wymiany podręczników na nowe.

W dokumencie Prezentacja zmian podstawy programowej 17 przedmiotów na czerwono oznaczono treści usunięte.

 
Zmiany dotyczą przedmiotów nauczanych na następujących etapach/w następujących typach szkół:

• klas IV–VIII szkoły podstawowej,
• liceum,
• technikum,
• branżowej szkoły I stopnia,
• branżowej szkoły II stopnia.

 
Odchudzenie listy lektur obowiązkowych 

Największe modyfikacje planowane są w podstawie z języka polskiego. Uczniowie otrzymają m.in. okrojoną listę lektur obowiązkowych. Ustawodawca widzi w tym szansę na dokładniejsze czytanie i zrozumienie tych pozycji książkowych, które na liście pozostaną.

Co ma zniknąć z listy lektur obowiązkowych?

• dla klas IV–VI: „Powrót Taty” Adama Mickiewicza, „Katarynka” Bolesława Prusa, „W pamiętniku Zofii Bobrówny” Juliusza Słowackiego, mit o Orfeuszu i Eurydyce, przypowieści o siewcy oraz o pannach roztropnych, wybrane wiersze Władysława Bełzy oraz pieśni i piosenki patriotyczne; „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza, będzie omawiane wyłącznie we fragmentach;
• dla klas VII–VIII: „Żona modna” Ignacego Krasickiego, „Reduta Ordona” i „Śmierć Pułkownika” Adama Mickiewicza i „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza; we fragmentach będzie omawiany „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza;
• dla liceum i technikum: biblijna „Pieśń nad Pieśniami”, „Legenda o św. Aleksym”, „Kronika Polska” Galla Anonima, „Psalmy” Jana Kochanowskiego, „Pamiętniki” Jana Chryzostoma Paska, „Romeo i Julia” Williama Szekspira, „Hymn do miłości ojczyzny” Ignacego Krasickiego, wybór sielanek i liryki religijnej Franciszka Karpińskiego, „Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza, „Z legend dawnego Egiptu” Bolesława Prusa, „Rozdziobią nas kruki, wrony...” Stefana Żeromskiego, „Ludzie którzy szli” Tadeusza Borowskiego, „Droga donikąd” Józefa Mackiewicza, „Raport o stanie wojennym” Marka Nowakowskiego;
• dla branżowej szkoły I stopnia: wiersze Jana Andrzeja Morsztyna, fragmenty „Pamiętników” Jana Chryzostoma Paska, „Romeo i Julia” Williama Szekspira, „Hymn do miłości ojczyzny” Ignacego Krasickiego, „Z legend dawnego Egiptu” Bolesława Prusa, „Chłopi” („Jesień”) Władysława Reymonta, „Ludzie którzy szli” Tadeusza Borowskiego, wiersze Jana Lechonia, Kazimiery Iłłakowiczówny, Juliana Przybosia, Tadeusza Gajcego, Stanisława Balińskiego, wybrane wiersze z tomu „Ocalenie” Miłosza, wybrane opowiadania z „Raportu o stanie wojennym” Marka Nowakowskiego, „Katedra” Jacka Dukaja;
• dla branżowej szkoły II stopnia: biblijna „Pieśń nad Pieśniami”, fragmenty „Odysei” Homera, fragmenty „Legendy o św. Aleksym”, fragmenty „Kroniki Polskiej” Galla Anonima, fragmenty „Boskiej komedii” Dantego Aligierii, Psalm 13 i 47 Jana Kochanowskiego, „Odprawa posłów greckich” Jana Kochanowskiego, sielanki i liryki religijne Franciszka Karpińskiego, „Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza, „Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego, „Rozdziobią nas kruki, wrony...” Stefana Żeromskiego, wiersze Józefa Czechowicza, fragmenty „Traktatu moralnego” Czesława Miłosza, wiersze Jarosława Marka Rymkiewicza, Jana Polkowskiego, Wojciecha Wencla, fragmenty „Drogi donikąd” Józefa Mackiewicza, „Madame” Antoniego Libery, wybrane utwory stanu wojennego, teksty Kabaretu Starszych Panów.

  
Reakcje opozycji na propozycje zmian w podstawach programowych

Jak podaje Interia, dokument wywołał oburzenie wśród posłów opozycji. Zaniepokojeni są oni dużymi zmianami w podstawie programowej z historii.

Nieprawdopodobne. Z podstawy programowej historii mają zniknąć Pilecki, Sendlerowa, Ulmowie, Karski, 'Żegota', Palmiry, Piaśnica, Intelligenzaktion, ludobójstwo na Wołyniu. Znika też polityka Niemiec przed II wojną światową – napisał na platformie X poseł Paweł Jabłoński.
 

Zaproszenie do prekonsultacji online proponowanych zmian w podstawach programowych 

Ministerstwo Edukacji Narodowej zachęca przedstawicieli organizacji zrzeszających nauczycieli, dyrektorów szkół oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych zajmujących się oświatą do wzięcia udziału w prekonsultacjach online. W trakcie spotkania online uczestnicy poznają założenia i cele zmiany podstawy programowej. Rejestracja uczestników trwała do 16 lutego br.

Harmonogram spotkań

• 19 lutego: język polski, historia, wiedza o społeczeństwie
• 20 lutego: matematyka i fizyka
• 21 lutego: biologia, chemia i geografia

 
Zapowiedź reformy programowej

Odchudzona podstawa programowa będzie obowiązywać przez dwa lata w szkole podstawowej i przez cztery lata w szkole ponadpodstawowej. Wejście w życie całościowej znowelizowanej postawy programowej, zostało zaplanowane na 1 września w roku szkolnym 2026/2027 w szkole podstawowej i od roku szkolnego 2028/2029 w szkole ponadpodstawowej.

Źródła:

1. Zmiana podstawy programowej – zaczynamy prekonsultacje, https://www.gov.pl/web/edukacja/zmiana-podstawy-programowej--zaczynamy-prekonsultacje (dostęp: 15.02.2024 r.).
2. Awantura o podstawę programową. Oburzenie propozycją zmian w historii, https://wydarzenia.interia.pl/kraj/news-awantura-o-podstawe-programowa-oburzenie-propozycja-zmian-w-,nId,7331213, (dostęp: 15.02.2024 r.).
3. Ruszyły zmiany w podstawach programowych. Na początek korekta, później reforma, https://www.portalsamorzadowy.pl/edukacja/ruszyly-zmiany-w-podstawach-programowych-na-poczatek-korekta-pozniej-reforma,523741.html (dostęp: 15.02.2024 r.).